Kanal İstanbulun gelecekteki yararları ve zararları

Kanal İstanbul, daha önce Osmanlı Devleti döneminde dahi projeleri yapılmış fakat hayata geçirilememiş bir projedir. Kanal İstanbul, Karadeniz ile Marmara Denizi arasında uzunluğu 43 kilometre; derinliği 25 metre ve genişliği ortalama 400 metre olarak yapılması planlanan kanaldır. Karadeniz ile Marmara arasında bir kanal yapılması konusu Türkiye Cumhuriyeti döneminde daha önceki hükumetlerin de gündemine girmiştir. Kanal İstanbul nedir? Kanal İstanbulun yararları nelerdir? Kanal İstanbulun zararları nelerdir? Kanal İstanbulun muhtemel yararları ve zararları nelerdir? Kanal İstanbulun gelecekteki yararları ve zararları… Kanal İstanbul konusunda ayrıntılar…

Projenin maliyetinin 15 milyar dolar olması bekleniyor. Aslında yapılan hesaplamalara göre çıkarılan rakamlar henüz tahmini rakamlar. Ayrıca bu rakam sadece kanalın maliyeti. Kanal çevresinde yapılacak yollar viyadükler ve diğer konut projeleri için yapılacak inşaatların maliyetinin 50 milyar doları bulacağını ifade ediyor uzmanlar…

Kanalla ilgili gerekli bilimsel çalışmalar yapılmakta… Bu çalışmaların sonuçları tabi ki tartışmaya açık… 7 farklı üniversiteden 200’e yakın uzman çalışmakta konu üzerinde… 304 noktada 17.000 metreye varan sondaj çalışmaları yapıldı. Yapılan bilimsel çalışmalarda her yönüyle ele alınmakta konu… Türkiye ve Fransa’da deney ve simülasyon çalışmaları yapılmış durumda…

Konuyla ilgili görüşlerini açıklayan Celal Şengör’de projenin jeolojik olarak bir sıkıntı oluşturmayacağını, burada taşınan su miktarının barajlardan bile az olduğunu ifade ediyor. fakat çevresel etkilerini bilemeyeceğini ekliyor.

Kanal İstanbul nedir sorusundan daha önemlisi Kanal İstanbul projesinin yararlar ve zararları nelerdir? sorusu aslında… Televizyonlarda, internet sitelerinde ve gazetelerde uzmanlar bu konuyu tartıştılar ve tartışmaya devam ediyorlar. Uzmanlar Kanal İstanbul projesinin artıları ve eksileri üzerine yorumlarını yapıyorlar. Tabi ki bu yorumlar da öngörüye dayanan ve muhtemel yararlar ve zararlar yorumlarıdır. Çünkü henüz kağıt üzerinde yapılan değerlendirmeler ve yorumlar bunlar.

Kanal İstanbul Projesinin muhtemel yararları

Kanal İstanbul İstanbul Boğazı güvenliği, ekonomi, çevre gibi konularda önemli katkılar sağlayacak. Uzmanlar tarafından ele alınan konulara tek tek göz atalım:

Kanal İstanbul projesinin ekonomik yararları:

İstanbul Boğaz’ından güvenli geçiş kapasitesi normalde 25.000 gemi. Günümüzde boğazdan geçiş yapan gemi sayısı sürekli artıyor veya ton miktarı artıyor.  Gelecek döneme için yapılan projeksiyonlara göre İstanbul B0ğazından geçiş yapan gemi sayısı 2050’de 78.000 civarında olacak.

Kanal İstanbulun kapasitesi ise tek yönde 68.000 gemi. İstanbul Boğazından geçiş yapan gemi sayısı 20.000’den 75.000’e çıkınca bekleme süresi iyice artacak. 80.000 ton üstü bir geminin boğazlardan geçiş için günlük bekleme maliyeti 120.000 dolar. Eğer bu gemilerden 80.000 $ geçiş ücreti alınsa bile yıllık 6-7 milyar dolar gelirin sadece buradan sağlanacağı ifade ediliyor uzmanlar tarafından…

Yıllık 3.2 milyar lira tasarruf:

Kanal İstanbul yurtiçi gemilerin seyru sefer mesafelerinin kısalması  sayesinde yıllık 3.2 milyar lira gibi bir rakamın tasarruf edileceği ifade ediliyor.

Kanal İstanbul ve İstanbul boğazı güvenliği:

İstanbul boğazından geçiş yapan gemilerin Kanal İstanbula yönlendirilmesi sonucundan Boğazdaki kazaların azalması; kimyasal madde taşıyan gemilerin İstanbul boğazından geçerken oluşturduğu büyük tehlike ve yalılara çarpma gibi durumlar…  Kanal İstanbul Projesi ile 1979 da yaşanan Independenta faciası gibi büyük yangın afetleri ve yalıların, diğer tarihi yapıların zarar görmesi engellenebilecek. Ayrıca İstanbul boğazında yıllık güvenli geçiş kapasitesi 25.000 gemi olduğu için, gelecek yıllarda gemi trafiği arttığında güvenlik sorunları da artacaktır.

Çevre tahribatı ve karbon emisyonu azalacak:

İstanbul Boğazından geçen gemiler İstanbul genelinde ve özellikle tarihi yarımadada karbondioksit salınımını arttırıyor. Bu durum tarihi yapıların ve binaların zarar görmesine sebep oluyor. Kanal İstanbul sayesinde İstanbul genelinde ve tarihi yarımada da söz konusu karbon emisyonu azalacak.

Muhtemel İstanbul depremine karşı 50.000 yeni konut:

İstanbul’da önümüzdeki dönemde 7 ve üzeri şiddette Deprem bekleniyor ve Kanal İstanbul güzergahına yeni sağlam binalar yapılacak. Bu binalara, riskli binalarda yaşayan İstanbulluların bir kısmı taşınacak. Deprem güvenliği açısından önemli bir konu da Kanal İstanbulun altında kalan bölgede deprem fay hattı yok. Daha doğrusu deprem fay hattına oldukça uzak.

İstanbul’da deniz ulaşımı ve marina sayısı artacak:

İstanbul Boğazından geçen yabancı bandıralı ticari gemiler, İstanbul’da şehir içi deniz ulaşımının da önünü kesiyor. Eğer boğazdaki yabancı ticari gemilerin oluşturduğu bu yoğun trafik ortadan kalkar veya azalırsa; yeni kanalın da açılması sayesinde şehir içi deniz ulaşımının ulaşımdaki payı artacak. Ayrıca bu durumda, yat trafiği de artacağından yeni marinalar yapılacak İstanbul’da…

Kanal İstanbul’dan çıkan molozların doldurulmasıyla yeni bir ada ortaya çıkacak:

Kanal İstanbul yapımı sırasında ortaya çıkacak hafriyatın Marmara denizine doldurulması sonucu; Marmara Denizinde yeni bir ada ortaya çıkacak. Bu yeni ada üzerinde bir hava limanı, bir liman ve konut projeleri yapılacak.

Kanalın hacmi (Hafriyat Hacmi) = 43.000 x 400 x 25 = 430.000.000 m3
Hafriyat tonajı = 430.000.000 m3 x 2.7 Ton/m3 = 1.161.000.000 Ton.

Kanal İstanbul Projesinin muhtemel zararları

Kanal İstanbul projesinin zararları konusunda uzmanlar görüşlerini şöyle ifade ediyor: Özellikle üzerinde durulan konu çevre sorunları oluyor.

Marmara Denizi canlı yaşam zarar görecek:

Kanal İstanbul’un yapılmasıyla birlikte, Karadeniz’den Marmara denizine olacak ölü su akışı %11 oranında artacağından Marmara Denizi’nde tuzluluk oranı artacak. Marmara Denizi’nin bir süre sonra doğal yapısı değişecek ve burada da su bir nevi ölecek.

Uzmanların tahminlerine göre Marmara denizinde ölen su kokmaya başlayacak. Daha sonra çürük yumurta kokusu yayılacak denizden. Haliç’te eskiden olduğu gibi denizden kötü kokular yayılmaya başlayacağı tahmin ediliyor. Uzmanlar, Karadeniz’de neden kötü koku yok? sorusuna cevap olarak ise; “çünkü orası derin.” yanıtını veriyorlar. Marmara sığ bir deniz olduğu için burada kötü kokuların hissedileceğini ön görüyorlar.

Beton ve moloz sorunu:

Kanal için çok ciddi miktarda beton kullanılacak ve Marmara bölgesinde doğal hayatın üzerinde yoğun betonlaşma ortaya çıkacak. Çok ciddi miktarda moloz ortaya çıkacak. Bu molozlar doğal yapıyı değiştirecek. Molozlar bir yerlerde ya da madenlerin doldurulmasında kullanılabilir fakat betonu daha fazla bir İstanbul karşımıza çıkacak.

Kanal İstanbul, Süveyş Kanalı ve Panama Kanalı farkı

Kanal İstanbul farklı amaçla yapılan bir kanal olarak mesafe kısaltmayacak. Boğazdan geçiş sürelerini kısaltacak. Süveyş Kanalı ise 23600 km olan deniz yolunu 7660 km’ye indiriyor. Bu sebeple Süveyş kanalını kullananlar memnuniyetle para ödüyorlar.

Panama kanalı da yolu kısaltıp çok ciddi tasarruf sağladığı için geçiş yapan gemiler 1 milyon dolar verip bu kanaldan geçiyorlar. Bizdeki amaç yolu kısaltmak değil, sadece bekleme sürelerini azaltmak; bu yüzden gemilerin bazıları beklemeyi tercih edip para vermek istemeyebilir. Her halükarda günlük bekleme maliyetlerini ödemek yerine beklemeden geçiş yapmak isteyenlerden Kanal İstanbul geçiş ücreti olarak 80.000 $ gibi rakamlar alınabilir.

Kanal İstanbul yapıldığında İstanbulluların bir kısmı ada üzerinde yaşayacak

İstanbul Boğazı ile yapılacak kanal İstanbul arasında oluşacak adada 8 milyona yakın bir nüfusun yaşaması  durumu ortaya çıkacak. Bu adada yaşayan kişiler ada dışındaki diğer bölgelere sadece köprüler, tüneller veya deniz yolu ile ulaşabilecek.

Kanal İstanbul alanında yaşayan tarım ve hayvancılık yapanlar karşı kıyıya geçemeyecek

Kanal İstanbul Projesi hayata geçtiğinde proje bölgesinde yaşayan, tarım ve hayvancılık faaliyetleri ile uğraşan çiftçiler kanalın kendi taraflarında faaliyetlerine devam etmek zorunda kalacak. Karşı kıyıya geçemeyecekler. Karşı kıyıya geçmek ancak köprüler ve tüneller ile sağlanabilecek.

Kanal İstanbul Montreux Boğazlar Sözleşmesi’ne aykırı mı?

Yeni bir kanal yapılarak boğazlardan serbest geçiş hakkı olan gemiler zorla kanala yönlendirilebilir mi? uzmanlara göre bu mümkün değil. Bunun için Montrö sözleşmesinde yeni bir düzenleme yapılması gerekir. Montrö sözleşmesi beş yılda bir gözden geçirilen bir antlaşma. Uzmanlar Montrö antlaşmasında ilgili değişikliğin yapılmasına gerek kalmadan, sadece daha kârlı olduğu için kanal İstanbulun tercih edilebileceğini ifade ediyorlar.

 

Alıntı

 

Kaynak : hobitat.com